Spirit of Japan

Awe

Sumo to jeden z najbardziej popularnych sportów w Japonii. Kolorowe,
tradycyjne stroje noszone przez rikishi (zapaśników) i gyoji (sędziów),
charakterystyczna fryzura oichomage i najróżniejsze rytuały czynią ten
sport wyjątkowo egzotycznym i, oczywiście, przyciąga turystów.

Przez te wszystkie lata wielu obcokrajowców próbowało przebić się do
szeregów sumo. Tylko bardzo nielicznym się to udało.

Podstawowym problemem jest język, z którego wiele fachowych terminów
używanych jest nawet w anglojęzycznych transmisjach. Dla rikishi sumo
to nie tylko sport. To sposób życia, niewiarygodnie trudny dla nowicjuszy,
ale też opłacalny dla tych, którzy dostaną się na szczyt.

Najlepszymi rikishi na dohyo (ring) w 20 wieku byli Futubayama
(1912~68 ), który wygrał rekordowo 69 kolejnych (!) walk, Taiho (1940~),
który wygrał 32 turnieje przed wycofaniem się w 1971, Chiyonofuji
(1955~), który był prawie niepokonany w latach osiemdziesiątych,
otrzymał nawet pseudonim "Wilk".

Po wycofaniu się, Chiyonofuji stał się oyakata (stajenny... każdemu może
się zdarzyć...) pod nazwiskiem Kokonoe.

Najcięższym w historii sumo rikishi był Hawańczyk Konishiki - ważył
"tylko" 280 kg.

Arena Sumo

W ostatnich czasach, głównie w styczniu 2000 roku, pojawiły się głosy o
sporych aferach korupcyjnych wśród topowych rikishi. Cena jednego
meczu miała jakoby wynosić 3-400 000 jenów. Wszystko zostało
wyciszone przez Japan Sumo Association, ale sport stracił na popularności.

Sumo pojawiło się przed ok. 2000 lat temu, ale stało się sportem
zawodowym dopiero we wczesnej Epoce Edo (1600-1868). Jest także
praktykowany w niektóeych obszarach i uniwersytetach. Mimo to zwykle
zwycięzcy rikishi z uniwersytetów w zawodowym sumo pozostają daleko
za tymi, którzy zaczynaliw profesjonalnym heya jako nastolatkowie.

Wszyscy maezumo (uczniowie) i rikishi muszą mieszkać w swym heya pod
okiem oyakata (patrz wyżej) i jego żoną okamisan. Żyją zwykle głównie
w zależności od rangi. Juniorzy muszą się dzielić pokojami, wstawać i
trenować wcześniej, wykonywać wszystkie prace w domu i jeść tradycyjne
danie dla zawodników sumo - chanko-nabe (coś w rodzaju gulaszu) -
dopiero, gdy wszyscy inni skończą. Najsłynniejszym heya jest Futagoyama
Beya, dom dynastii sumo Hanada.

Jest 6 lig - 4 juniorskie, które walczą tylko przez 7 z 15 dni basho (turniej)
i 2 wyższe, w których rikishi zyskują miano sekitori, otrzymują pieniądze
od Sumo Association i walczą przez wszystkie z 15 dni basho. Awanse
(lub degradacje) do kolejnych lig są uzależnione wyłącznie od występów w
basho. W tym wypadku zaawansowane doświadczenie wcale nie oznacza
wysokiej rangi (czyli rikishi, który od wielu, wielu lat walczy może być
ciągle juniorem, bo nigdy nie wygrał). W każdej z lig juniorów i sekitori
głównym celem jest yusho lub mistrzostwo. Yusho zwykle prowadzi do
yokonaza (wielkie mistrzostwa), sanyaku (trzy miejsca dla mistrzów).

Jeśli nie jest to możliwe do osiągnięcia, celem dla zawodników jest
uzyskanie przynajmniej kachikoshi lub większość zwycięstw, by zapewnić
sobie awans do następnego basho. Mekekoshi - większość przegranych -
zapewnia degradację do niższej ligi na bazuke (liście z wszystkimi rikishi i
ich rankingiem w basho). Jedyni rikishi, którzy nie mogą być
zdegradowani to yokozuna. Mimo to, jeśli odstają od wysokich standardów
ich rangi, oczekuje się od nich rezygnacji.

iaponia.pl